شید گلخانه ( توری سایبان)

گاوزبان ایرانی گیاهی چندساله با ریشه هی قطور، برگ‌ها زبانه‌‌‌ای و رزت، ساقه و برگ‌ها پوشیده از کرک‌های زبر و خشن هستند. طول ساقه گل دهنده ۸۰ – ۶۰ سانتی متر است. گل آذین با گل‌های قیفی شکل به رنگ قرمز ارغوانی، که پس از خشک شدن به رنگ آبی یا بنفش در می‌آیند. در هر سنبله تعداد زیادی گل وجود دارد که به تدریج از پایین به بالا باز می‌شوند. گل گاوزبان ایرانی که فقط در ایران رشد کرده و بومی‌مناطق البرز و شمال ایران میباشد .
گاوزبان اروپایی
نوع دیگر گونه‌ی اروپایی گاوزبان می‌باشد که با نوع ایرانی متفاوت است ، که در اروپا برای مصارف دمنوشی مصرف بالایی دارند. با نوع ایرانی اشتباه نشود.
گل گاوزبان اروپایی با نام علمی: Borago officinalis ، گیاه علفی و یک‌ساله است که ارزش دارویی دارد. گاوزبان احتمالاً از شمال آفریقا به نواحی دیگر راه یافته و امروزه در منطقه مدیترانه، نواحی شمال آفریقا و قسمت‌هایی از خاورمیانه می‌روید. گل، برگ و سرشاخه‌های گلدار آن به مصرف دارویی می‌رسد. گاو در زبان ترکی به معنی آبی هم آمده است و گل گاو زبان یعنی گلی که برگی آبی دارد.
در این مطلب منظوراز گاوزبان همان نوع گاوزبان ایرانی هست
سازگاری
گاوزبان بیشتر در بلندیهای رامسر، رودسر و شهسوار بصورت خودرو و نیز زراعی وجود دارد. شرایط آب و هوایی کوهستانی سردسیر و نیمه مرطوب که در طول بهار و تابستان دارای بارانهای متناوب هستند، برای کشت این گیاه مفید است.
روش کشت و داشت گل گاوزبان
کشت گاوزبان در دو فصل پائیز و بهار انجام می‌شود و بهترین روش کاشت بذر در فصل پائیز است. عمق کاشت ۱۲ سانتیمتر و فاصله میان بوته‌ها ۴۰ تا۵۰ سانتیمتر و فاصله میان ردیف‌ها ۶۰ تا۷۰ سانتیمتر است. میزان مصرف بذر در هر هکتار ۴ کیلوگرم است.
نکته : گل گاوزبان بعد از گل دهی به دانه می‌رود و افتادن دانه‌ها روی زمین باعث تداوم گیاه می‌شود. در صورتی که می‌خواهید گیاه در سال بعد مجددا رشد کند باید اجازه دهید گیاه دانه تولید کند ولی در صورتی که نمی‌خواهید گیاه در سال بعد باز هم رشد کند باید قبل از تولید دانه، گل‌ها را بچینید. پرورش گل گاوزبان در باغ به یک فضای اختصاصی نیاز دارد. عمر مفید بوته گاوزبان ۲ سال و بیشینه عمر آن ۴ سال است.
تکثیر : کاشت بذر گل گاوزبان
تاریخ کاشت بذر از اواخر اسفندماه تا خردادماه است چنانچه منطقه دارای زمستان خیلی سرد نباشد عملیات کاشت را می‌توان در پاییز انجام داد که در این صورت گیاهان سبز شده در اردیبهشت سال بعد به گل می‌نشینند درحالی که گیاهان کاشته شده در بهار هیچ وقت زودتر از ماه تیر گل نمی‌دهند. اما زمینهای کوهپایه‌‌‌ای برای کشت آن مناسبتر است.
بذور گل گاوزبان طی ۵ تا ۲۱ روز و در دمای ۲۱ درجه سانتیگراد جوانه می‌زنند. گل گاوزبان را می‌توان از اوایل تا اواخر بهار در داخل خانه یا مستقیما خارج از خانه پس از آن که خاک گرم شد کاشت. کشت در داخل خانه بطور معمول ۴ تا ۸ هفته قبل از کشت بیرون انجام می‌گیرد. بذور در عمق ۳ سانتیمتر در سینی کشت یا گلدان حاوی خاک کمپوست دار کاشته شود. اطمینان حاصل شود که بستر کشت مرطوب باشد ( اما خیس نباشد). اطراف ظروف کشت را با پلاستیک بپوشانید تا جوانه زنی بهتر صورت گیرد.
برای انتقال نشای گل گاو زبان دقت شود تا به ریشه‌های آن صدمه وارد نشود. اگر می‌خواهید کشت این گیاه را بصورت مستقیم در مکان اصلی انجام دهید بهتر است خاک مناسب را بخوبی شخم زده و بذور را کمی‌عمیق تر یعنی تا عمق ۱۰سانتیمتری کشت کنید. ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر بین هر گیاه و بین ردیفها ۶۰ تا ۷۰ سانتیمتر فاصله قرار دهید و بخوبی آبیاری را انجام دهید. گیاهچه‌ها پس از جوانه زنی بسرعت رشد کرده و از علفهای هرز بخوبی قابل تشخیص می‌شوند.
شرایط مناسب آب و هوایی هنگام گلدهی گل گاوزبان و رعایت اصول بهزراعی از مهمترین دلایل افزیش برداشت گل گاوزبان می‌باشد.
نکته دفع علفهای هرز مزارع گل گاوزبان، به دفعات باید انجام گیرد.
آبیاری گاوزبان
در مناطقی که بارندگی به اندازه کافی و پراکندگی بارش آن مناسب باشد، کشت به صورت دیم صورت می‌گیرد. اما در مناطق خشک نیاز به آبیاری مرتب است.
از آنجا که آبیاری بیش از حد نسبت به آبیاری کمتر از حد مشکل بزرگ تری است، باید بین هر آبیاری اجازه دهید که خاک اطراف گل گاوزبان خشک شود. قبل از کاشت گل گاوزبان، مقداری کمپوست به خاک اضافه کنید. با انجام این کار مقدار زیادی مواد مغذی برای گیاه فراهم می‌شود. اما باید مواظب باشید کمپوست بیش از حد اضافه نشود.
مهمترین آفات گل گاوزبان
مهمترین آفت گل گاوزبان کرم برگ خوار است که در زمان برداشت بیشترین خسارت را وارد می‌کند و چون در این زمان مبارزه‌ی شیمیایی صلاح نمی‌باشد، مبارزه‌ی بیولوژیک توصیه می‌شود. سفیدک پودری نیز خساراتی را بر این گیاه می‌تواند وارد کند .